Belangrijke aandachtspunten bij aan- en verkoopbegeleiding voor belastingadviseur en accountant

Bij de aankoop, verkoop of fusie van een onderneming komen verschillende vraagstukken aan bod die vanuit diverse disciplines moeten worden benaderd. Bij een overname zijn doorgaans meerdere adviseurs betrokken, elk met hun eigen specialisatie, zoals accountants, fiscalisten, corporate finance-adviseurs en advocaten.

Het is niet ongebruikelijk dat een adviseur van een accountants- of belastingadvieskantoor een prominente rol speelt tijdens het overnametraject. Dit kan om verschillende redenen de voorkeur hebben, bijvoorbeeld vanwege een bestaande langdurige vertrouwensband met de klant. Ook kan het inschakelen van één adviseur voor meerdere specialisaties een kostenbesparend effect hebben, omdat de kosten anders snel kunnen oplopen wanneer voor elk specialisme een aparte adviseur wordt ingeschakeld. Hoewel deze aanpak in de basis goed is, kunnen er ook risico’s ontstaan voor de adviseur.

Risico’s en aandachtspunten: Praktische inzichten van waarderings- en juridische experts

Aeternus is een toonaangevend, Nederlandse M&A-kantoor. Aeternus heeft ruim 50 medewerkers, verdeeld over locaties in Eindhoven, Amsterdam en Venlo. Met de kennis van maar liefst 10 Register Valuators (RV’ers) mag Aeternus zich, naast overnamespecialist, ook een waarderingsspecialist noemen.

Naast het begeleiden van aan- en verkooptrajecten voor ondernemers, wordt Aeternus als waarderingsspecialist dus ook betrokken bij conflictwaarderingen, economische schades, de waardering van intellectueel eigendom, medewerkers- en managementparticipatieplannen én het geven van second opinions met betrekking tot waarderingsvraagstukken. Ervaring op het gebied van fusies en overnames is hierbij van grote waarde.

Sophie Brouwers en Debbie Liem zijn advocaten bij VDB Advocaten. Waar Sophie gespecialiseerd is in fusie- en overnamepraktijken, staat Debbie accountants en (belasting)adviseurs bij in beroepsaansprakelijkheids- en tuchtzaken.

Aeternus heeft haar krachten gebundeld met Sophie en Debbie om u, de tussenpersoon (belastingadviseur, accountant, etc.), te informeren over aansprakelijkheidsrisico’s en mogelijke valkuilen binnen uw beroepsgroep bij overnames. Aan de hand van praktijkervaringen in de vorm van kennisartikelen belichten we aandachtspunten die voor u van belang zijn tijdens een overnametraject. Denk hierbij aan onderwerpen zoals zorgplicht en earn-out. In dit eerste deel gaan we in op de opdrachtbevestiging, omdat dit het startpunt vormt.

Opdrachtbevestiging en aansprakelijkheid

Een belangrijke tip voor het opstellen van een opdrachtbevestiging is: “Leg duidelijk en ondubbelzinnig de omvang van de opdracht vast.” Dit klinkt voor u waarschijnlijk vanzelfsprekend, maar in de praktijk wordt hier vaak onvoldoende aandacht aan besteed. Zelfs bij grote financiële belangen komt het voor dat een adviseur verzuimt om schriftelijk vast te leggen wat er met de klant is afgesproken, vaak vanwege een langdurige relatie met die klant. Soms is er wel een oude opdrachtbevestiging, maar die is dan niet toereikend voor de specifieke opdracht waarvoor nu advies wordt gegeven.

Een tweede tip is: “Leg ook vast wat je niet gaat doen of waarover je niet gaat adviseren.” Het gaat vaak mis wanneer er adviezen worden gegeven die buiten de opdracht of het specialisme van de adviseur vallen. Hoewel een adviseur basiskennis over verschillende onderwerpen kan hebben, is het belangrijk te erkennen waar de eigen expertise stopt en dit duidelijk met de klant te communiceren, bijvoorbeeld in de opdrachtbevestiging.

Risico

Zonder een duidelijke opdrachtbevestiging kan het voor de klant onduidelijk zijn welke werkzaamheden de adviseur precies verricht.

Praktijkvoorbeeld 1: Belastingadviseur X begeleidt een complex herstructureringstraject met grensoverschrijdende aspecten, waarbij meerdere deskundigen betrokken zijn, onder wie een Duitse belastingadviseur. Belastingadviseur X heeft zijn specifieke opdracht nergens bevestigd. Hierdoor kon bij de klant de indruk ontstaan dat X eindverantwoordelijk was. Toen de Duitse overdrachtsbelasting over het hoofd werd gezien, werd dit door de rechter aangemerkt als een beroepsfout van X.

Het opstellen van een duidelijke opdrachtbevestiging is dus essentieel om te voorkomen dat er onduidelijkheid ontstaat over de verantwoordelijkheden en om te voorkomen dat de adviseur aansprakelijk wordt gehouden voor fouten van anderen.

Omschrijving van de opdracht

Een achteraf veelbesproken onderwerp is of een adviseur spontaan had moeten waarschuwen voor bepaalde zaken. Daarom is het belangrijk om aandacht te besteden aan de omschrijving van de opdracht.

Praktijkvoorbeeld 2: Aandeelhouder Y, die 15% van de aandelen bezit, wil zijn aandelen verkopen. Volgens de statutaire afspraken wordt een onafhankelijke deskundige aangesteld, wiens waardebepaling bindend is en gepaard gaat met een afnameplicht. In de opdrachtbrief staat dat de deskundige de ‘waarde van de aandelen’ bindend bepaalt en een waarderingsrapport opstelt met de ‘waarde in het economisch verkeer’, waarbij hij een minderheidskorting van 20% toepast op de berekende economische waarde. De statuten vermelden echter dat alleen de ‘economische waarde van de aandelen’ had moeten worden bepaald.

Aandeelhouder Y start een tuchtprocedure tegen de deskundige en krijgt gelijk. Vervolgens vordert hij in een civiele procedure de geleden schade van de deskundige.

Praktijkvoorbeeld 2 toont aan hoe belangrijk het is om het gehanteerde waardebegrip zo specifiek mogelijk te omschrijven om aansprakelijkheidsrisico’s te beperken.

Praktijkvoorbeeld 3: Adviseur Z stemt in een intakegesprek af om slechts een deelonderwerp te beoordelen. Om meer werk binnen te halen, maakt hij een opdrachtbevestiging die een bredere fiscale dienstverlening beschrijft. Wanneer er later een geschil ontstaat, verwijt de klant A de adviseur dat hij niet spontaan heeft gewezen op een belastingbesparende mogelijkheid. A verdedigt zich met het argument dat hij alleen het afgesproken deelonderwerp zou beoordelen. De ruim geformuleerde opdrachtbevestiging werkt echter in zijn nadeel, omdat deze aangeeft dat hij meer zou doen dan alleen het besproken deelonderwerp.

Praktijkvoorbeeld 3 laat zien dat het, vanuit het oogpunt van aansprakelijkheid, beter is om de opdracht zo specifiek mogelijk te omschrijven.

Kortom, ‘bezint eer ge begint’. Een duidelijke en omkaderde opdrachtbevestiging vormt de basis van een succesvol adviestraject.

Heldere opdrachtbevestiging voor succesvolle advisering

Het vastleggen van een duidelijke en gedetailleerde opdrachtbevestiging is cruciaal om de verwachtingen en verantwoordelijkheden van de adviseur goed te managen. Zoals blijkt uit de praktijkvoorbeelden, kunnen onduidelijkheden in de opdrachtomschrijving leiden tot aanzienlijke juridische en financiële risico’s. Door heldere afspraken te maken over wat wel en niet onder de advisering valt, kunnen onnodige conflicten worden voorkomen.

Heeft u vragen over dit onderwerp of behoefte aan advies op maat? Bekijk de Aeternus M&A-inside pagina en kom in contact met onze ervaren M&A- en waarderingsspecialisten. Zij staan voor u klaar om u te ondersteunen bij overnametrajecten en andere complexe waarderings- en overname vraagstukken. Voor juridisch advies in dit kader kunt u terecht bij het gespecialiseerde team van VDB Advocaten.