Machinebouw in Foodprocessing in verandering

De betekenis hiervan voor valuedrivers en bedrijfswaarde

Al decennialang vervullen Nederlandse Machinebouwers een voortrekkersrol in de ontwikkeling van technologische innovaties in Foodprocessing. Door deze jarenlang opgebouwde expertise en reputatie als innovator behoort Nederland tot de top-3 exporteurs van Food & Agribusiness Technology en is het de nummer 3 exporteur van machines voor de wereldwijde voedingsindustrie. Om deze koploperpositie van de Nederlandse foodprocessing machinebouwers te behouden, zijn blijvende investeringen in kennis en technologie noodzakelijk. Hierna belichten we op basis van bovenstaande marktontwikkelingen de Nederlandse marktpositie, de belangrijkste valuedrivers die het succes van een Foodprocessing Machinebouwer bepalen en de waarde van de onderneming bij een bedrijfsovername.

Belangrijkste Valuedrivers machinebouw voedingsindustrie

In dit artikel leest u de belangrijkst aspecten die kopers meenemen in de beoordeling van een overname van een machinebouwer in Foodprocessing. Wij noemen dit de ‘valuedrivers’. Wij zien de volgende belangrijke valuedrivers:

1. Digitale technologie
2. Personeel
3. Tegengaan van voedselverspilling & duurzaamheid
4. Noodzakelijke schaalgrootte
5. Nieuwe businessmodellen

1. Digitale technologie zet de weg   open naar verdere verbeteringen

Gebruik van slimme digitale technologieën zoals robotisering, artificial intelligence (smart camera’s, algoritmen en sensoren), Internet of Things, en big data bieden een veelvoud aan mogelijkheden om machines en productieprocessen te optimaliseren, te flexibiliseren, veiliger en duurzamer te maken. Dit verhoogt de toegevoegde waarde van het product en verbetert de marktpositie en daarmee mogelijk de (verkoop)waarde.

• Outputverhoging en flexibilisering van productie door digitalisering

Met behulp van robotisering (bijv. schoonmaken, sorteren, transporteren en mengen van voedingsproducten) kunnen geproduceerde output en arbeidsproductiviteit verhoogd worden en de operationele kosten (met name arbeidskosten) worden verlaagd. Hierdoor zijn ook kleinere seriematige, specifiekere productie rendabeler. Ook door gebruik van nieuwe sensoren, geavanceerde procescontroles en artificial intelligence op proces-, product- en ketendata, kunnen rendementen en (beoogde) productkwaliteit significant verbeteren.

• Lagere total costs of ownership

Het verzamelen van big data met behulp van sensoren biedt bijvoorbeeld de mogelijkheid om op onderhoudskosten te besparen met predictive maintenance, doordat de machine tijdig een signaal afgeeft wanneer onderhoud nodig is. Daarnaast kan men augmented reality inzetten om het wereldwijde afnemersbestand op afstand te kunnen assisteren bij storingen, onderhoud en service. Ook kunnen machines door gebruik van big data en ‘communicatie’ met andere machines of robots zelfstandig fouten opsporen en deze herstellen en zich daarmee zelfstandig verbeteren (machine-learning).

2. Personeelskrapte oplossen door overname?

Beschikbaarheid van technisch geschoold personeel is essentieel voor de R&D-activiteiten en daarmee innovatiekracht. De algemene verwachting is dat het huidige tekort niet op korte termijn oplost en loonkosten voor machinebouwers stijgen als gevolg van deze krapte. Doordat loonkosten in Nederland relatief hoog zijn, neemt het belang voor machinebouwers toe om zich op het gebied van productkwaliteiten en technologie te onderscheiden. Aangezien daar juist (hoog opgeleid) technisch geschoold personeel voor nodig is, kan dit als een ‘kip-ei’ situatie beschouwd worden. Daarnaast concurreert deze sector met onder andere de high-tech semiconductor industrie om dergelijk personeel. Samenwerkingen met kenniscentra (zoals fieldlabs) en opleidingsinstituten en voldoende (interne) scholing kan dit risico verkleinen. Machinebouwers met een kwalitatief en kwantitatief goed personeelsbestand zijn in dat opzicht aantrekkelijke (overname) partijen.

Vanuit een perspectief van groei zet dit ook de vraag op de agenda of een buitenlandse productiefaciliteit, greenfield of een overname niet noodzakelijk is. Het past in ieder geval beter bij het langere termijn perspectief van de arbeidsmarkt en leidt bij een bepaalde omvang ook tot een betere rentabiliteit.

3. Het tegengaan van voedselverspilling & duurzaamheid heeft impact op waarde machinebouwer

Verduurzaming, houdbaarheid van voedsel en daarmee ook de aanpak van voedselverspilling zijn de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden, met name door klimaatverandering en grondstoffen schaarste. In het licht van de gestelde klimaatdoelen (o.a. stikstofreductie en energietransitie), de sterk gestegen grondstof-, voedsel- en energieprijzen en de verstoorde logistieke ketens (door Covid-19 pandemie en de oorlog in Oekraïne) zal het belang hiervan de komende jaren naar verwachting nog verder toenemen. We kijken in dat opzicht ook kritischer naar de concentratie van afzet op ‘verre landen’, terwijl afzet in eigen regio (Noordwest Europa) en in kortere ketens aantrekkelijker is. Efficiënter gebruik van grondstoffen, reduceren van afval- c.q. reststromen, verlaging van de ecologische footprint en circulaire economie, zowel in machinebouw als -gebruik en -output door afnemer, zijn hierin speerpunten. In gesprekken over overnames zijn dit dan ook relevante aspecten voor kopers. Bedrijven die hierop inspelen worden hoger gewaardeerd door kopers.

4. Nieuwe business-modellen

In de machinebouwsector hebben nieuwe businessmodellen als ‘pay-per-pack’ of ‘pay-per-use’ hun intrede gedaan. In plaats van koop van machines betaalt men voor gebruik. Deze ‘Servitization’ (het proces waarbij dienstverlening een steeds grotere rol krijgt in het verdienmodel van ‘maakbedrijven) is steeds meer en nadrukkelijk zichtbaar. Grote machinebouwers als ASML (high-tech), Marel (Food), Philips (Medisch) en Vestas (windenergie) halen inmiddels 20 tot 40 procent van hun omzet uit diensten[1]. Naar verwachting zal de verschuiving van investering in machinebezit naar betaling voor machinegebruik/-onderhoud (Product-As-A-Service en Maintenance-As-A-Service) en daarmee de opbrengst uit service-activiteiten voor machinebouwers de komende jaren verder toenemen.

Daarnaast verwachten we groei in de bouw van modulaire machineparken. In plaats van een (jarenlange) vaste vorm kunnen deze machines makkelijker tussentijds worden aangepast. Daarmee bieden ze de machinegebruiker meer flexibiliteit. Door modulaire opbouw kan men ook sneller onderdelen van een productielijn vervangen. De (modulaire) machinebouw kan ook deels worden uitbesteed.

De ‘constante’ stroom aan opbrengsten c.q. recurring business in deze businessmodellen is aantrekkelijk voor kopers.

5. Noodzakelijke schaalgrootte

Het succes van Nederlandse machinebouwers door een integrale keten aanpak op het gebied van kennis en innovatiekracht onderstreept het belang van samenwerking in de keten. De relevantie hiervan neemt verder toe door de hiervoor toegelichte uitdaging op het gebied van personele bezetting en logistieke ketens. Bedrijfsovernames die leiden tot schaalgrootte bieden in dat kader kansen om deze afhankelijkheden te beperken, toegang tot nieuwe technieken en/of marktsegmenten te krijgen en daarmee meer grip c.q. een belangrijkere positie in de keten te verwerven. Ook is schaalgrootte nodig om de talloze technologische uitdagingen te ontwikkelen en in de markt te zetten. De ontwikkelingen die leiden tot een toenemende schaalgrootte zullen resulteren in zowel autonome groei als overnames en zorgen voor een verdere consolidatie in de sector.

Overnamespecialist met kennis van de Agribusiness & food-sector en Manufacturing

Wilt u meer weten over uw mogelijkheden van waardegroei, bedrijfswaardering en verkoopvoorbereiding van uw bedrijf? Neem dan eens vrijblijvend contact met ons op voor een verkennend gesprek

Aeternus is opgericht in 2006 en heeft inmiddels meer dan 1.000 klanten begeleid, waaronder de waardering en verkoop van ondernemingen in de Agribusiness & food-sector en Manufacturing. Er werken 35 corporate finance specialisten in drie vestigingen in Amsterdam, Eindhoven en Venlo.  

Meer weten over wat Aeternus voor u kan betekenen? Bekijk dan hier voor de mogelijkheden. 

AETERNUS. YOUR M&A STRATEGIST