Private Equity door een vergrootglas tijdens Aeternus-jaarcongres
De markt voor private equity in Nederland vertoont steeds meer trekjes van een echt volwassen markt. Dat is de conclusie die kan worden opgemaakt na afloop van het Aeternus Jaarcongres: ‘Private equity & M&A, from Boom to Bust?’.
Steeds meer spelers op de markt die zoeken naar rendement. Bedrijven waarvoor gemiddeld meer geld moet worden betaald dan vier jaar geleden. In een markt waar nieuwe ontwikkelingen elkaar in razend tempo opvolgen, is het goed om elkaar regelmatig op te zoeken om de balans op te maken. Met die insteek organiseerde Aeternus op woensdag 3 juli haar eerste jaarcongres. In zaal Westerliefde in Amsterdam hebben zich die middag ongeveer 50 professionals uit de sector verzameld. Daarin presenteerde Aeternus ook het nieuwe product IT Due Diligence, dat, naast het Production Due Diligence, een vernieuwend instrument is om de waarde van ondernemingen nauwkeuriger in kaart te brengen.
Osudio verkocht aan SQLI
De middag begint met een presentatie van Peter Joosten (Managing Partner Aeternus). Daarna is het de beurt aan Peter van Reijmersdal (CEO/CFO Osudio) , die uitgebreid ingaat op de verkoop van zijn digital agency Osudio aan het Franse SQLI, inmiddels bijna twee jaar geleden. De zaal hangt aan zijn lippen en na afloop is er dan ook een spervuur aan vragen. Waarom de keuze voor een strategische partner en niet private equity? Hoe zelfstandig kan hij nu nog opereren? En hoe zit het met de earn-out? ‘Zulke afspraken zijn juist een belemmering voor volledig ondernemerschap’, aldus Van Reijmersdal. ‘De focus ligt komt daarmee namelijk teveel op je eigen bedrijfsonderdeel en in plaats van het concernbelang.’
‘Is het niet lastig om te moeten rapporteren aan een Franse aandeelhouder,’ wil iemand anders weten, ‘Air France en KLM is ook niet echt een gelukkige combinatie.’ Van Reijmersdal laat weten dat hij daar geen last van heeft. ‘We hebben een grote mate van vrijheid. Ons moederbedrijf wil graag leren van de manier waarop wij opereren. Die snelheid en flexibiliteit spreekt ze erg aan.’
Private equity: een serieus alternatief
En dan is het tijd voor discussie. Op het podium zitten Jacques Jetten, Managing Partner bij Aeternus en Robert De Boeck, oprichter van Antea Participaties. Zij vormen vandaag het tweekoppige panel. ‘Private equity is een serieus alternatief voor strategische koop‘, staat er op het grote scherm. Eens, zegt een grote meerderheid van 31 stemmers. ‘Waar het om gaat is dat er voldoende onderscheid is’, reageert iemand in de zaal. ‘Osudio koos bewust voor een strategische partner, omdat ze vooral het netwerk en niet zozeer het geld nodig hadden om verder groeien. Voor andere bedrijven is het kapitaal juist de belangrijkste factor en dan biedt private equity weer voordeel, vanwege de uitgebreidere financieringsmogelijkheden.’
Rendementen onder druk
Gezien de eensgezindheid in de zaal, verschijnt al snel de volgende stelling op het scherm:
‘Private equity zal in de toekomst onder druk komen te staan vanwege het uitblijven van rendementen.‘ Al snel blijkt er voldoende voer voor discussie, het ja- en nee-kamp houden elkaar bijna in evenwicht. ‘Oneens’, zegt Robert De Boeck van Antea Participaties. ‘Rendementen zijn er altijd geweest en zullen altijd blijven bestaan. Het is de beloning voor het risico dat je neemt. Het is logisch dat bij een daling van de rente het rendement ook lager wordt. Toen ik begin jaren negentig startte stond de rente op 9% en wilden we een rendement van 25% halen. Nu de rente op nul staat is een rendement van 25% niet meer reëel. Maar 15% is ook nog altijd heel mooi.’
‘Maar we moeten niet vreemd opkijken als de percentages straks weer iets lager uitvallen’, reageert iemand anders. ‘Dat is ook niet zo erg, dat hoort er nu eenmaal bij.’ Managing Partner Aeternus Jacques Jetten is het met die laatste opmerking eens en wijst op de lange adem die nodig is om in deze markt echt succesvol te zijn. ‘Over twee jaar komt er mogelijk weer een recessie. Dat betekent dat je aan een periode van zeven jaar of langer moet denken om te kunnen cashen. Een manier om het rendement ook in de toekomst op peil te houden is je te specialiseren. Dat gebeurt in deze branche nog te weinig, vind ik.’
‘Een kleine crisis’
Eén van de PE-professionals in de zaal laat weten dat er wat hem betreft best weer een ‘kleine crisis’ mag komen. Zelfs als dat waarschijnlijk betekent dat rendementen inderdaad onder druk komen te staan. ‘In moeilijke tijden wordt het kaf van het koren gescheiden. Met name nieuwkomers in de PE-markt die de afgelopen jaren teveel geld voor bedrijven hebben betaald, zullen deze branche dan weer verlaten. Dat juich ik alleen maar toe.’
DCF-berekening: wel of niet?
Een nieuwe stelling verschijnt op het scherm: ‘DCF-berekeningen voegen tijdens de onderhandelingen over een transactie niks toe.‘ De zogeheten Discounted Cashflow methode wordt door financiële professionals vaak gebruikt om de waarde van een bedrijf te bepalen.
Oneens, zeggen 26 van de bijna 40 stemmers. Als dagvoorzitter Paul Turken een rondje reacties doet, blijkt al snel dat veel van deze nee-stemmers de DCF-berekening vooral beschouwen als inventarisatie-tool om de onderhandeling mee in te gaan. En dus zeker niet als dé manier om een deal mee in de wacht te slepen. ‘Gesprekken met het management zijn voor mij leidend’, vertelt iemand. ‘Voor ons is de markt juist de allesbepalende factor’, reageert iemand anders.
Robert De Boeck blijkt in ieder geval geen fan van DCF. “Als je wilt dat een deal niet doorgaat, dan moet je vragen om een DCF-berekening te laten opstellen. Dat is pure theorie en wij doen er met Antea dan ook niks mee. Het is zonde van de 30.000 euro die er aan kwijt bent.”
Hierop kwam de vraag vanuit de zaal ‘Hoe doen jullie het dan wel?’ Deze vraag bleef echter onbeantwoord in de discussie. Het bepalen van bedrijfswaarden doen de private equity-spelers ieder op hun eigen manier en eigen modellen, zo blijkt. Markt en management zijn de belangrijkste beoordelingscriteria.
Verwachtingen managen
Interessant is ook de discussie die volgt, over de verwachtingen die worden geschept met een DCF-berekening. Regelmatig zien private equity partijen dat ondernemers teleurgesteld raken als de dealwaarde uiteindelijk lager blijkt. ‘Daarin schuilt een duidelijke taak voor partijen als Aeternus’, zegt Peter van Reijmersdal van Osudio. Peter Joosten van Aeternus voegt toe. ‘We zijn vanaf het allereerste contact al bezig met het schetsen van een reëel perspectief voor de ondernemer. Daarom doen we ook liever niet mee aan pitches. En als we dat wél doen, geven we sowieso nooit een upfront weg van wat een bedrijf waard moet zijn. Dat leidt alleen maar tot teleurstellingen later in het proces.’
Bedrijven wel of niet te duur
Een nieuwe stelling verschijnt op het scherm: ‘Bedrijven zijn momenteel te duur‘. Veel actueler kan eigenlijk niet, want iedereen in de zaal beseft dondersgoed dat het momenteel bepaald geen kopersmarkt is. Ja, vindt iets meer dan de helft van de professionals. Als voornaamste reden wordt gewezen naar de hoeveelheid spelers op de markt die loeren naar kansrijke bedrijven.
‘Als je een fonds hebt, dan kun je beter iets kopen dan niets. Dat zorgt voor een stuk prijsopdrijving.’ Een collega-koper aan een andere tafel vertelt over een recente deal waar hij naast greep. ‘De koper was bereid om een enorm bedrag op tafel te leggen zonder de boeken in te zien. Er was zelfs geen enkele vorm van due diligence gepleegd. Tegen stupiditeit kun je niet concurreren, denk ik dan.’
Iemand anders stelt dat het nog helemaal niet te zeggen is of bedrijven inderdaad te duur zijn. ‘Dat zal over een jaar of vijf tot zeven pas blijken als het tijd is voor een exit.’
Volwassen markt
‘De markt voor private equity is volwassen geworden’ besluit dagvoorzitter Paul Turken. ‘Dat valt op te maken uit al die verschillende meningen die we vanmiddag gehoord hebben. Spelers hebben hun posities ingenomen en zijn zich aan het ontwikkelen. Dat is een mooie trend.’
