Accountantskantoren | 5 manieren om de waarde van uw bedrijf te verhogen

De accountancybranche kampt met de nodige uitdagingen en ontwikkelingen. Terwijl de omzet van accountancy als markt blijft toenemen, neemt het aantal arbeidskrachten juist af. Intussen komt er wet- en regelgeving bij en stellen klanten eisen die soms grote investeringen vereisen op het vlak van technologie. Deze ontwikkelingen hebben geleid tot een grote consolidatieslag in de accountancybranche.

U bent misschien ook wel benieuwd: wat is de waarde van mijn accountantskantoor? En welke factoren bepalen die waarde? We gingen hierover in gesprek met Simon van den Boomen, oud-aandeelhouder van Witlox Van den Boomen en een directielid van een Top 10 accountantskantoor.

Consolidatie in de accountancybranche

Als u overweegt een accountantskantoor te (ver)kopen, is het goed om te weten wat er in de sector gebeurt en wat momenteel de waarde van een bedrijf bepaalt. Wat zijn de meest recente ontwikkelingen?

In de Nederlandse accountancybranche vonden in 2023 zeker 27 fusies en overnames plaats. Steeds meer buitenlandse partijen willen hun marktpositie hier verstevigen. Zoals u kunt lezen in ons Top-25-rapport van de Nederlandse accountancybranche, is de verwachting zelfs dat het aantal accountantskantoren – nu 6.000 – de komende jaren zal halveren.

Voor deze consolidatieslag zijn een paar aanleidingen. Allereerst vragen klanten steeds meer op het gebied van kennis, data-analyse en IT, en verwachten zij dat de accountant hierin proactief adviseert. Deze vernieuwing vraagt om investeringen in digitalisering. Daar komt bij dat het huidige arbeidstekort verdere autonome groei voor veel kantoren belemmert. Bovendien leidt de toenemende druk van wet- en regelgeving tot hogere kosten.

Grotere kantoren lijken beter in staat om in te spelen op bovenstaande marktontwikkelingen. Het inrichten van specialistenteams op het gebied van kennis, data-analyse en IT kan niet elk kantoor nastreven. Echter, een eenduidige lijn hierin is niet te herkennen. Zo heeft EY nadrukkelijk overwogen om accountancy en advisering te splitsen.

Private equity in de lift

Private Equity (PE) heeft in de afgelopen jaren zijn intrede gedaan in de accountancybranche. Deze ontwikkeling lijkt alleen maar aan kracht te winnen. De Nederlandse markt oefent een aanzienlijke aantrekkingskracht uit op PE-investeerders. Allereerst kenmerken accountantskantoren zich door langjarige klantrelaties en een laag risico. Als gevolg van wijzigende wetgeving wordt verwacht dat de diensten zich verder uitbreiden. En dan is er nog de digitaliseringsslag en het tekort aan personeel, die naar verwachting een positieve impact zal hebben op de resultaten.

PE-investeerders starten met een investering in een groter accountantskantoor dat als platform dient voor het integreren van andere kantoren. Deze aanpak stelt hen in staat een groter marktaandeel te verwerven en tegelijkertijd synergievoordelen te realiseren. Ondertussen houdt de AFM de ontwikkelingen in de gaten en heeft zij herhaaldelijk zorgen geuit over de impact van PE in het accountancylandschap.

De opmars van PE is voorlopig niet te stuiten. PE-investeerders zien namelijk een aantrekkelijke dynamiek in aan de ene kant de combinatie van talrijke kleine accountantskantoren met oudere partners en aan de andere kant de groeiende vraag naar schaalgrootte. Dit vormt een prikkelende mix die de consolidatie in de branche blijft stimuleren.

Belangrijkste valuedrivers in de accountancybranche

Als klein accountantskantoor is het lastiger om te voldoen aan alle nieuwe wet- en regelgeving, de hogere salariseisen in de krappe arbeidsmarkt en de noodzakelijke investeringen in nieuwe technologie. Dit kan dan ook reden zijn om te willen verkopen.

Overweegt u als ondernemer uw accountantskantoor te verkopen? Dan is het belangrijk om te weten wat de waarde van uw onderneming is en hoe u deze waarde verhoogt. In een periode van verkoopvoorbereiding kunt u werken naar een optimaal verkoopresultaat, niet alleen gericht op een hogere verkoopprijs, maar ook op betere voorwaarden. Met een bewezen trackrecord en een doeltreffende procesaanpak zijn wij in staat de juiste koper te identificeren, zowel op operationeel als cultureel gebied. De belangrijkste aspecten die kopers meenemen in de beoordeling van de verkoopprijs en voorwaarden noemen wij ook wel ‘valuedrivers’.

In de accountancybranche zien wij als belangrijkste valuedrivers:

1. Expertise en kwaliteit van de dienstverlening

Om klanten optimaal te ondersteunen, is het cruciaal dat een accountantskantoor beschikt over de benodigde expertise. Het draait om het grondig analyseren van een breed scala aan gegevens, het verstrekken van deskundig advies en het bieden van innovatieve oplossingen voor complexe fiscale en boekhoudkundige vraagstukken.

Door deze dienstverlening worden accountantskantoren niet alleen gezien als ‘rapportage-entiteit’, maar ook als strategische partner, die helpt bedrijfsdoelen te bereiken en financiële gezondheid te optimaliseren. Deze benadering leidt tot duurzame en langdurige samenwerkingen.

Om beter inzicht te verkrijgen in de kwaliteit van een jaarrekeningcontrole heeft de Commissie toekomst accountancysector (Cta) aanbevolen om voor de Nederlandse accountancypraktijk Audit Quality Indicators (AQI’s) vast te stellen. Het wetsvoorstel verplicht accountantskantoren om met deze parameters periodiek te rapporteren aan de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) over kwaliteitsindicatoren. Dit moet gaan zorgen voor meer transparantie in de jaarrekeningen en gaat gelden voor alle vergunninghouders voor wettelijke controles, maar eventueel ook in combinatie met vrijwillige controles. De NBA gaat een monitor presenteren waarin te zien is hoe de verschillende kantoren presteren. Het zal dan ook kopers beter inzicht geven in de kwaliteit van de dienstverlening van accountantskantoren.

2. Efficiëntie en productiviteit

Het optimaliseren van interne processen en het bereiken van een hoge productiviteit spelen een essentiële rol bij het genereren van waarde voor een accountantskantoor. In dit streven naar optimalisatie vormt technologie de sleutel tot succes. Door repetitieve taken te automatiseren en geavanceerde software te implementeren, kunnen processen naadloos worden gestroomlijnd. Technologische toepassingen als kunstmatige intelligentie (AI) bieden accountantskantoren de mogelijkheid om hun dienstverlening te versterken en tegelijkertijd schaarse tijd van medewerkers voor andere zaken te benutten. Een kantoor met een hogere procesoptimalisatie heeft dan ook een hogere marktwaarde.

Automatisering en communicatietechnologieën zorgen ervoor dat offshoring in de accountancy een oplossing biedt in productiviteit. Er zijn geen technische beperkingen voor offshoring. Dit biedt kansen voor het uitbesteden en centreren van routinematige werkzaamheden. Maar het brengt mogelijk ook risico’s met zich mee op het gebied van de kwaliteit van het personeel, het niet volledige inzicht in de controlecyclus en organisatie-culturele aspecten, zoals het minder betrokken zijn bij de accountantsorganisatie en de klant.

3. Klantrelaties

Voor een accountantskantoor is het opbouwen en onderhouden van een sterke klantrelatie een belangrijke succesfactor. Uit onderzoek met ondernemers blijkt dat 63% de persoonlijke benadering van hun accountant als belangrijkste reden voor een succesvolle samenwerking noemt. Dit wordt gevolgd door de snelheid van dienstverlening en communicatie (62%).

Klanten snakken naar dienstverlening die hun behoefte centraal stelt. Zo heeft het bestuur van een accountantsorganisatie recentelijk een zogenaamde ‘klantenraad’ ingesteld. Het doel daarvan is om klanten structureel en regelmatig te betrekken bij de organisatie. Leden van de klantenraad krijgen direct inzage in de strategie en de hieraan verbonden dilemma’s. Nieuwe vormen van dienstverlening kunnen op deze manier ook eenvoudig worden getoetst.

Expertise en een efficiënte werkwijze, gericht op de wens van de klant, voegen waarde toe. Tevreden klanten zijn blijvende klanten en zorgen bovendien voor een goede reputatie in de markt, wat meer new business kan opleveren.

Simon van den Boomen, oud-aandeelhouder van Witlox Van den Boomen, bespeurt hierbij echter ook een andere uitdaging voor accountantskantoren:

“Met het oprukken van compliance en toezicht komt de advies- en vertrouwensfunctie van ieder accountantskantoor onder druk te staan. Meer regelgeving lijkt de natuurlijke adviesfunctie steeds meer onder druk te zetten. De vinkjes in het dossier winnen het van inkleuring van de natuurlijke adviesparagraaf en sparringspartnerfunctie. De balans slaat nu door naar meer werk dat gericht is op controle en klanten merken dat kantoren daarmee worstelen.”

4. Innovatie en technologie

Door innovatieve technologieën te benutten en snel te kunnen aanpassen wanneer veranderingen in de markt daarom vragen, ontstaat meerwaarde. Flexibiliteit en vernieuwing door geavanceerde analysetools, cloud-gebaseerde systemen en AI, kunnen de efficiëntie binnen een kantoor sterk verhogen. Zo kan een deel van de werkzaamheden die nu nog handmatig gebeuren, worden overgenomen door robotic accounting, waarmee bepaalde cijfermatige analyses sneller zijn uit te voeren. Met dergelijke nieuwe mogelijkheden creëert het accountantskantoor waarde voor de klant en vergroot het zijn concurrentievoordeel.

5. Personeel

Het succes van een accountantskantoor hangt sterk af van de kwaliteit van het personeel dat het in huis heeft. Nieuwe wet- en regelgeving helpt daarbij niet mee; voor een deel van het gekwalificeerde personeel is de complexiteit ervan een belangrijke reden om voor ander werk te kiezen.

Van den Boomen:

“Wie de juiste mensen heeft, heeft straks het juiste werk – daar ben ik heilig van overtuigd. Bij accountantskantoren als commerciële dienstverleners gaat het om externe klanten en eigen mensen.”

Om nieuw personeel aan te trekken, investeren accountantskantoren in ‘employer branding’ door bijvoorbeeld events, campagnes en banenbeurzen te organiseren en de samenwerking op te zoeken met scholingsinstituten. Toegang tot hogescholen en universiteiten is belangrijk om personeel te werven. Daarnaast creëren kantoren concurrerende arbeidsvoorwaarden, bevorderen ze diversiteit en inclusiviteit op de werkvloer, en investeren ze in eerdergenoemde automatisering.

Het kunnen aantrekken en behouden van goede mensen is een belangrijke waarde bepalende factor, waarbij de reputatie van het kantoor een grote rol speelt. Hoe sta je als merk in de markt bekend? Om daar inzicht en bewijs voor te hebben, is het goed om regelmatig de medewerkerstevredenheid te meten. Zo geeft de Employee Net Promotor Score (eNPS) inzicht in de mate waarin medewerkers een organisatie aanbevelen. Het opleidingsniveau van medewerkers, het aantal registeraccountants, het zijn allemaal aspecten die meetellen. Voor het behoud en aantrekken van personeel zijn ook de klanten van belang. De klanttevredenheid kan gemeten worden met de NPS. De grootte en reputatiewaarde van een klant hebben invloed op de aantrekkingskracht van het kantoor. De complexiteit van grote klanten trekt aan. Daarnaast is de relatieduur met klanten een belangrijke driver; hun trouw zegt veel over het kantoor.

Van den Boomen zegt hierover:

“Medewerkers willen vaak een combinatie van advies- en controlewerk. Steeds nadrukkelijker geldt daarbij de ‘purpose’-vraag. Dat maakt middelgrote en nichekantoren zo charmant. Daar ligt een serieus spanningsveld, dat met de steeds krapper wordende instroom van jonge accountants en het behoud van ervaren dertigers een enorme rem op accountantskantoren en hun opvolging legt. Het standaardmatige commodity-accountantswerk wordt inmiddels goed betaald. Dat knaagt echter niet alleen aan de wortels van het bestaansrecht van de relatie met de klant, maar ook aan het behoud en de aanwas van personeel. Waar kiest men als kantoor voor? Een duivels dilemma. Niet alles valt te digitaliseren en met data-analyse op te vangen. Deze sector gaat over mensen en dienstverlening met persoonlijke toevoegde waarde, zowel voor ondernemers als voor medewerkers.”

Overnamespecialist met kennis van de accountantsmarkt

Wilt u meer weten over uw mogelijkheden voor uw accountantskantoor? Neem vrijblijvend contact met ons op voor een afspraak.

Aeternus is opgericht in 2006 en heeft inmiddels meer dan 1.000 klanten begeleid, waaronder de waardering en verkoop van ondernemingen in de accountancy. Er werken 45 corporate finance specialisten in drie vestigingen in Amsterdam, Eindhoven en Venlo. Meer weten over wat Aeternus voor u kan betekenen?